Sabtu, 22 September 2012

17 Pupuh Sunda


Pupuh nya eta karya sastra dina wangun puisi anu kauger ku guru lagu jeung guru wilangan. Guru lagu nya eta sora anu aya ditungtung unggal padalisan, sedengkeun guru wilangan nya eta jumlah engang dina unggal padalisan. 

Pupuh sunda teh aya 17, anu dibagi jadi 2 kategori, nya eta sekar ageung (4 pupuh) jeung sekar alit (13 pupuh). Pupuh sekar ageung ditembangkeun ku cara ngagunakeun leuwih ti hiji jenis lagu, upami pupuh sekar alit ngan bisa ditembangkeun ku hiji jenis lagu.


Sekar Ageung

1. Kinanti : ngagambarkeun nu keur kesel nungguan, deudeupeun, atawa kanyaah.
    conto  : Budak leutik bisa ngapung (8-u)

                babakung ngapungna peuting (8-i)
                ngalayang kakalayangan (8-a)
                neangan nu amis-amis (8-i)
                sarupaning bungbuahan (8-a)
                naon bae nu kapanggih (8-i)

    

    tiasa di download didieu : 


2. Sinom : ngagambarkeun kagumbiraan, kadeudeuh.

    conto : harta pada nareangan (8-a)

               harti pada nyararungsi (8-i)
               sabab duanana guna (8-a)
               harti bisa mere bukti (8-i)
               harta pon kitu deui (7-i)
               bisa ngabul nu dimaksud (8-u)
               nedunan sakahayang (7-a)
               tapi harta gampang leungit (8-i)
               mungguh harti mangpaat dunya aherat (12-a)



     tiasa di download didieu : 




3. Asmarandana : ngagambarkeun rasa kadeudeuh, asih, nyaah.

    conto : eling-eling murangkalih (8-i)
               kudu apik jeung berseka (8-a)
               ulah odoh kapanganggo (8-é/o)
               mun kotor geuwat seuseuhan (8-a)
               soeh geuwat kaputan (7-a)
               kanu buruk masing butuh (8-u)
               kanu anyar masing lebar (8-a)



    tiasa di download didieu :  




4. Dangdanggula : ngagambarkeun katengtreman, kawaasan, kaagungan, jeung kagumbiraan.

    conto :  mega beureum surupna geus burit (10-i)
                ngalanglayung panas pipikiran (10-a)
                cikur jangkung jahe koneng (8-é/o)
                naha teu hayang tepung (7-u) 
                sim abdi mah ngabeunying leutik (9-i)
                ari ras cimataan (7-a)
                gedong tengah laut (6-u)
                ulah kapalang nya bela (8-a)
                paripaos gunting pameulahan gambir (12-i)
                kacipta salamina (7-a)



    tiasa di download didieu :  




Sekar Alit




5. Pucung : ngagambarkeun rasa ambek ka diri sorangan, atawa keuheul kulantaran teu panuju hate.

     conto   :  hayu batur urang diajar sing suhud (12-u)
                   ulah lalawora (6-a)
                   bisi engke henteu naek (8-é/o)
                   batur seuri urang sumegruk nalangsa (12-a)



    tiasa di download didieu :       




6. Wirangrong : ngagambarkeun nu kawiwirangan, era ku polah sorangan.

    conto : barudak mangka ngalarti (8-i) 
               ulah rek ka dalon-dalon (8-o)
               enggon-enggon nungtut elmu (8-u)
               mangka getol mangka tigin (8-i)
               pibekeleun sarerea (8-a)
               modal bakti kanagara (8-a)


   tiasa di download didieu :  


7. Maskumambang : ngagambarkeun kanalangsaan, sedih bari genes hate.

    conto : he barudak kudu mikir tileuleutik (12-i)
               maneh kahutangan (6-a)
               ka kolot ti barang lahir (8-i)
               tepi ka ayeuna pisan (8-a)


     tiasa di download didieu :   


8. Ladrang : ngagambarkeun nu resep banyol bari nyindiran.

    conto : aya hiji rupa sato leutik (10-i)
               engkang-engkang (4-a)
               sok luluncatan dicai (8-i)
               ari bangunna rek sarupa jeung lancah (12-a)


    tiasa di download didieu :  


9. Balakbak : ngagambarkeun heureuy atawa banyol.    

    conto : aya warung sisi jalan rame pisan citameng (15-é)
               awewena luas luis geulis pisan ngagoreng (15-é) 
               lalakina lalakina los kapipir nyo'o monyet nyangereng (15-é)


    tiasa di download didieu : 


10. Magatru : ngagambarkeun nu sedih, handeueul ku kalakuan sorangan, mapatahan.

      conto : coba teguh naon nu sukuna tilu (12-u)
                 panon opat henteu galib (8-i)
                 leumpang rumanggieun laun (8-u)
                 estuning ku matak watir (8-i)
                 dongko bari aha-oho (8-o)
    tiasa di download didieu :  



11. Lambang : ngagambarkeun nu resep banyol tapi banyol nu aya pikiraneunana.

      conto : riab anu lulumpatan (8-a) 2x
                 lumpat bari tatanggahan (8-a) 2x
                 ting alasruk lulumpatan (8-a)
                 rek ngarucu langlayangan (8-a)

     tiasa di download didieu :  



12. Jurudemung : ngagambarkeun nu bingung, susah ku pilakueun.     

      conto : mungguh nu hirup didunya (8-a)
                 ku kersaning anu agung (8-u) 2x
                 geus pinasti panggih (8-i)
                 geus pinasti (6-i)
                 jeung dua rupa perkara (8-a)
                 senang paselang jeung bingung (8-i)


      tiasa di download didieu :  


13. Gurisa : ngagambarkeun jelema nu ngalamun atawa malaweung.

      conto : hayang teuing pareng beunghar (8-a)
                 geus beunghar rek loba amal (8-a)
                 barang bere ka nu susah (8-a)
                 anu perlu ku jairah (8-a)
                 pakir miskin nu malarat (8-a)
                 di bere sacukupna (8-a) 


      tiasa di download didieu :  


14. Gambuh : ngagambarkeun kasedih, kasusah, atawa kanyeri.     

      conto : kaduhung abdi kaduhung (7-u)
                 kaduhung kabawa linglung (10-u)
                 kababawa teu sakola mindeng mangkir (12-i)
                 boga sobat anu ngedul (8-u)
                 ka kolot tukang ngabohong (8-o)

     tiasa di download didieu : 



15. Mijil : ngagambarkeun kasedih tapi bari gede harepan.      

     conto : aduh gusti anu maha suci (10-i)
                 sim abdi rumaos (6-o)
                 pangna abdi dumugi kakesrek (10-é)
                 reh kasepuh parantos ngusir (10-i)
                 takabur sareng dir (6-i)
                 tega nundung sepuh (6-u)


      tiasa di download didieu :   




16. Pangkur : ngagambarkeun rasa ambek nu kapegung, nyanghareupan tugas nu beurat.     

      conto : bapa doblang pada terang (8-a)
                 kumis baplang nutupan biwir nu jeding (11-i)
                 pipi kemong irung mancung (8-u)
                 panon buringas herang (7-a)
                 goreng omong gawang geuweung harung gampung (12-u)
                 licik sarta sok curaling (8-i)


      tiasa di download didieu : 




17. Durma : ngagambarkeun rasa ambek, gede hate, atawa sumanget.      

      conto : purbararang molotot ambek kacida (12-a)
                 keuheul ka purbasari (7-i)
                 nyiksa bebeakan (6-a)
                 purbararang jalma bengal (7-a)
                 purbasari nginghar nangis (8-i)
                 ditundung lara (5-a)
                 nyeuri ku peurih ati (7-i)



      tiasa di download didieu :